9- Enfal Sûresinden Tefsiri Yapılan Âyetler

9- Enfal Sûresinden Tefsiri Yapılan Âyetler

3359- Sa'd (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, şöyle demiştir: Bedir savaşı bitince ganimet mallarından bir kılıç alarak Rasûlüllah (ﷺ)'e getirdim ve Ey Allah'ın Rasûlü! dedim; Allah, müşriklere karşı kalbime rahatlık verdi -veya buna yakın bir ifade- dolayısıyla bu kılıcı bana hediye et. Bunun üzerine buyurdular ki: Bu kılıç ne senindir ne de benim. Ben de belki benim gibi savaşta üstün yararlılık göstermeyen birine verilecektir, dedim. Biraz sonra Rasûlüllah (ﷺ) bana yaklaştı ve “Sen istediğinde benim değildi artık benim oldu onu sana bağışlıyorum.” buyurdu. Sonra Enfal sûresi 1. ayeti indi; “Ey peygamber! Sana savaşlarda elde edilen enfâl hakkında sorarlar. De ki: Bütün ganimetler Allah'a ve O'nun elçisine aittir. Öyleyse yolunuzu, Allah'ın kitabıyla bulmaya çalışın, birbirinizle aranızı düzeltip kardeşlik bağlarını canlı tutun. Eğer gerçekten inanan kimselerseniz, Allah'ın ve peygamberin buyruklarına uyun.” (Müslim, Cihâd: 27; Ebû Dâvûd, Cihâd: 17)

Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir. Aynı şekilde bu hadisi Simak b. Harb, Mus'ab'tan rivâyet etmişlerdir.

Bu konuda Ubâde b. Sâmit'den de hadis rivâyet edilmiştir.

3360- İbn Abbâs (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlüllah (ﷺ), Bedir savaşını bitirince kendisine: “Ebû Sûfyân'ın kafilesini ele geçir onun hiçbir koruyucusu yoktur.” denildi. İbn Abbâs esirler arasında bağlı olduğu halde: “Bu doğru olmaz. Allah sana iki guruptan birini vaad etmişti ve vaad ettiğini sana verdi. “Hani Allah iki düşman topluluğundan birisinin, sizin elinize düşeceği konusunda size söz vermişti; sizlerse güçsüz, silahsız olan kervan topluluğunun, elinize düşmesini arzu ediyordunuz. Allah da, sözleriyle hakkın hak olduğunu göstermek ve kendisinden gelen gerçekleri örtbas edenlerin, kökünü kazımak istiyordu.” Bunun üzerine Rasûlüllah (ﷺ)'in doğru söyledin buyurdu. (Tirmizî rivâyet etmiştir.)

Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir.

3361- Ömer b. Hattâb (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlüllah (ﷺ) müşriklere baktı, onların sayısı bin idi. Müslümanlar ise üçyüz on küsür kimse idi. Rasûlüllah (ﷺ), kıbleye döndü Ellerini uzattı ve Rabbine şöyle duâ etmeye başladı: “Allah'ım bana vaad ettiğini yerine getir, Allah'ım! Müslümanlardan şu cemaati helak edersen yeryüzünde sana ibadet eden kalmaz.” Ellerini açıp kıbleye yönelerek yaptığı bu duâ o kadar uzadı ki üst elbisesi omuzundan düştü. Ebû Bekir yanına geldi, elbisesini omuzuna koydu ve şöyle dedi: “Ey Allah'ın Peygamberi, Rabbinden istediğin yeter Allah sana vaad ettiğini mutlaka yerine getirecektir. Bunun üzerine Allah: Enfal sûresi 9. ayetini indirmişti: “Hani, yardım için Rabbinize yalvarıp yakarmıştınız da, O da bunun üzerine, size şöyle cevap vermişti: “Size birbiri ardından inen bin melekle yardım edeceğim.” (Müslim, Cihad: 27)

Tirmizî: Bu hadis hasen sahih garibtir. Bu hadisin Ömer'in rivâyetinden olduğunu sadece İkrime b. Ammâr'ın, Ebû Zümeyl'den rivâyetiyle bilmekteyiz. Ebû Zümeyl'in ismi Simak el Hanefî'dir.

Bu olay Bedir gününde olmuştur.

3362- Ebû Mûsâ (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, Rasûlüllah (ﷺ) şöyle buyurmuştur: Allah ümmetim için bana iki emniyet indirdi: (Enfal sûresi 33. âyet) “Oysa ey peygamber! Sen onların arasında iken, Allah onlara azâb edecek değildir. ve onların arasında bulunan mü'minler, Allah'tan bağışlanmalarını isterlerken yine Allah onlara azâb edici değildir.” Ben ahirete göçüp gittiğimde ikinci emniyet olan istiğfar kıyamete kadar ümmetime bırakacağım. (Tirmizî rivâyet etmiştir.)

Bu hadis garibtir. İsmail b. Muhâcir hadiste zayıf sayılan biridir.

3363- Ukbe b. Âmir (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, Rasûlüllah (ﷺ), Enfal sûresi 60. ayetini minber üzerinde okudu ve şöyle buyurdu: “Dikkat ediniz! Kuvvet atmaktadır. Kuvvet atmaktadır. Kuvvet atmaktadır. Allah size ülkeleri fethettirecektir ve böylece savaş meşakkatinden sizleri kurtaracaktır. Sizler oklarınızla uğraşmaktan korkmayınız.” (Müslim, İmara: 27; Ebû Dâvûd, Cihâd: 17)

Tirmizî: Bazıları bu hadisi Üsâme b. Zeyd'den, Salih b. Keysan'dan rivâyet etmektedirler. Ebû Usame ve başkaları bu hadisi Ukbe b. Âmir'den rivâyet etmişlerdir. Vekî'in rivâyeti daha sağlamdır. Salih b. Keysan, Ukbe b. Âmir'e ulaşmamış fakat Ömer'e ulaşmıştır.

3364- Abdullah b. Mes'ûd (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, şöyle demiştir: Bedir savaşı bitip esirler getirilince Rasûlüllah (ﷺ): “Bu esirler hakkında ne diyorsunuz” dedi. -Bu hadis biraz uzuncadır- Sonra Rasûlüllah (ﷺ); “Onlardan her biri ya fidye verecektir veya boynu vurulacaktır” buyurdu. Abdullah b. Mes'ûd diyor ki: Ey Allah'ın Rasûlü! Süheyl b. Beyda bundan müstesna olsun, O'nun İslam'dan bahsettiğini işittim. Bunun üzerine Rasûlüllah (ﷺ) sustu o gün üzerime gökten taş yağmasından korktuğum kadar hiçbir gün korkmamıştım. Sonunda Rasûlüllah (ﷺ): “Süheyl b. Beyda müstesnadır.” buyurdu. Sonra âyet Ömer'in görüşüne uygun olarak indi: Enfal sûresi 67. âyet: “Yeryüzünde küfrün belini kırıp, tam hakimiyet sağlamadıkça hiçbir peygambere esir almak yakışık almaz. Siz bu dünyanın geçici kazançlarını istiyorsunuz. Ama Allah, sizin için ahiretteki Cenneti elde etmenizi istiyor. Çünkü Allah en yüce iktidar sahibi olup, yaptığı herşeyi yerli yerince yapandır.” (Müsned: 13452)

Tirmizî: Bu hadis hasendir. Ebû Ubeyde babasından hadis işitmemiştir.

3365- Ebû Hüreyre (رضي الله عنه)'den rivâyete göre, Rasûlüllah (ﷺ) şöyle buyurdu: “Ganimetler sizden önceki toplumların hiçbirine helal olmamıştır. Ganimetleri gökten bir ateş iner ve onları yakar idi.” Süleyman el A'meş diyor ki: Bu gün Ebû Hüreyre'den başkası bunu söylemiyor. Bedir savaşı bitince ganimetler konusunda insanlar değişik görüşler ortaya attılar Allah'ta Enfal sûresi 68 - 69. âyetleri indirdi: “Allah tarafından, önceden buyurulmuş böyle bir ilke olmasaydı, aldığınız bütün bu esirler yüzünden, başınıza mutlaka büyük bir azâb çökerdi. “Artık savaşta elde ettiğiniz ganimetlerden, helal ve temiz olarak kullanın ve yolunuzu Allah'ın kitabıyla bulmaya çalışın, şüphesiz ki Allah, çok bağışlayan ve acıyandır.” (Müsned: 7124)

Tirmizî: Bu hadis A'meş'in rivâyeti olarak hasen sahih garibtir.